دانلود مقاله رشته مدیریت

بررسی تجارب بازسازی روستای توتکابن بعد از زلزله 1369 گیلان و زنجان از دیدگاه توسعه

 
چکیده :
امروز یکی از اهداف اصلی ساختار مدیریت بحران، جبران خسارت و بهره برداری از فرصتهای ایجاد شده جهت بهبود اوضاع عملی ساختن برنامه های توسعه به شمار می رود. در این راستا برنامه ریزی های بازسازی پس از وقوع بحران ها، همچون سوانح طبیعی، گاه فرصتی مغتنم در جهت دستیابی به اهداف توسعه در منطقه تلقی می شود. سانحه و توسعه متقابلاً با یکدیگر در ارتباط می باشند. تز یک طرف توسعه ممکنست باعث کاهش یا افزایش آسیب پذیری جوامع در برابر سانحه گردد و از طرف دیگر سانحه و بازسازی پس از آن می تواند روند توسعه را به تأخیر بیندازد و یا موقعیت های مناسبی را برای توسعه فراهم آورد. مفهوم توسعه در این تحقیق، نگرشی همه جانبه است که از طرفی ابعاد مختلف توسعه را مرود بررسی قرار می دهد و از طرف دیگر تحقق اهداف توسعه گرا را مستلزم برنامه ای دقیق و دراز مدت، مشتمل بر تمامی مراحل مدیریت بحران می بیند.
 
مقالة حاضر در نظر دارد ضمن بررسی اجمالی مدیریت بازسازی زلزله خرداد ماه سال 1369 گیلان و زنجان در روستای توتکابن، با استخراج رویکردهای توسعه گرا در مدیریت سانحه به ارزیابی و نتیجه گیری از آنها بپردازد. این تحقیق ضمن ارزیابی نکات مثبت و منفی اقدامات انجام شده در این زمینه، و ارائه تأثیرات برنامه های انجام شده پس از گذشت 15 سال از سانحه، به بررسی روند توسعه در توتکابن و شاخص های مرتبط با آن می پردازد. در ادامه، تحقیق، نقش گروه های مختلف درگیر در بازسازی جهت انجام برنامه های توسعه گرا و اولویت انجام چنین برمامه هایی را در میان نیازهای سانحه دیدگان مورد بررسی قرار می دهد.
 
تحقیق حاضر در نهایت تأکید دارد که برنامه های توسعه باید با نگاهی همه جانبه و کلی گرا با در نظر داشتن نیازهای اساسی جامعه با بازسازی ابتدا پاسخگوی نیازهای اساسی سانحه دیدگان باشد، و در مرحله بعد زمینه حل مشکلات دیرینه را فراهم نماید.
 
 
واژه های کلیدی:

سانحه

بازسازی

توتکابن

فاجعه

زلزله گیلان

مدیریت سانحه

 
 
 
مقدمه:
زلزله گیلان و زنجان در ساعات اولیه بامداد 31 خرداد 1369 بوقوع پیوست، سانحه تخریبی در پی داشت. بطوریکه مخربترین زلزله دنیا در ربع آخر قرن گذشته و بزرگترین زلزله قزن گذشته در ایران معرفی شده بود.(بحرینی،1373:الف) اگر چه زلزله بخش وسیعی از کشور را به لرزه درآورد، اما خسارت عمده و اصلی در دو استان گیلان و زنجان متمرکز بود. ساکنین منطقه از این سانحه به عنوان حادثه ای تلخ و فراموش نشدنی یاد     می کند.
 
در اثر وقوع این سانحه، سه شهر لوشان، منجیل، رودبار را به کلی تخریب و به منطقه روستائی وسیعی شامل 1600 روستا آسیب عمده وارد نمود. راه های روستایی، تعداد زیادی از روستاها و زمین های کشاورزی و تعداد زیادی از ساختمان ها خسارت دیدند. علاوه برآن تاسیسات و تجهیزات زیربنایی نظیر آب، برق، تلفن نیز خسارات زیادی متحمل شدند( بحرینی،1373:ب).
 
بررسی مدیریت و بازسازی سوانح در بستر و شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی مربوطه، نتایج ارزشمندی در اختیار ما خواهد گذاشت و استفاده از تجارب بازسازی هر سانحه می تواند ارائه دهنده درس های مفیدی برای بازسازی های دیگر باشد تا نقایص گذشته رفع و نكات مثبت آن تقویت گردد. یقیناً بازسازی پس از وقوع این سانحه، همچون دیگر بازسازی ها، تجارب خاص و منحصر بفردی را دنبال دارد. بررسی تجارب بازسازی و ارتباط آن با اهداف توسعه گرایانه به عنوان هدف این تحقیق مدنظر است. از اینرو ابتدا به تعریف مفاهیم مربوطه و آشنایی با شهر توتکابن می پردازیم و سپس روند بازسازی را در ارتباط با فرصتهای توسعه ای در آن بررسی خواهیم کرد و در ادامه به تحلیل، ارزیابی و نتیجه گیری از اقدامات مبتنی بر چنین رویکردهایی می پردازیم.
 
 
 
 
فهرست مطالب
بررسی تجارب بازسازی روستای توتکابن بعد از زلزله 1369 گیلان و زنجان از دیدگاه توسعه 1
چکیده مقاله: 1
واژه های کلیدی: 2
2.تعاریف و رویکرد: 4
منابع و روش تحقیق: 6

معرفی اجمالی شهر توتکابن 7

وقوع سانحه، اثرات و علل عمده آن: 9

مدیریت سانحه: 9

اسکان دوران پیش از بازسازی 10

عملیات بازسازی: 11
1-8. برنامه ریزی کالبدی 11
1. آواربرداری و پاکسازی 11
2-8. برنامه ریزی اعتباری: 12
3-8. برنامه ریزی پرسنلی: 13

فرصت های ایجاد شده بعد از سانحه جهت توسعه: 14

گروههای درگیر در مقوله بازسازی و میزان علاقه مندی در اجراط برنامه های توسعه 15

سیاست های مبتنی بر توسعه در بازسازی زلزله توتکابن: 17

ارزیابی عملكرد سیاست های مبتنی بر تویعه در مدیریت سانحه: 20

نتیجه گیری: 26
پی نوشت ها: 29
فهرست منابع 30